برای مجازات دیه قطع تمام نخاع که قانون گذار، برای صدمه به اعضای بدن، آن را در نظر گرفته است به منابع فقهی و قوانین حاضر مراجعه و بر اساس آن، مقادیر دیه را مشخص می نمایند . البته، در مواردی، این مقدار، مشخص نبوده و قاضی، میزان آن را، با توجه به نظر پزشکی قانونی، تعیین می کند که به آن، ارش گفته می شود.
سپس، شخص جانی که مسئولیت پرداخت دیه را دارد موظف است، در مهلت قانونی پرداخت دیه ، آن را حسب مورد، به مجنی علیه که همان مصدوم می باشد یا ولی دم متوفی بپردازد. در غیر این صورت، با توجه به ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، می توان، در صورت امتناع از پرداخت دیه، نسبت به شناسایی اموال محکوم علیه و توقیف آن، به میزان مبلغ دیه اقدام نمود. دیه به قتل نفس، جراحت یا قطع اعضای بدن یا از بین بردن منافع اعضا، تعلق می گیرد. یکی از صدمات ، دیه قطع نخاع می باشد. نخاع، قسمتی از دستگاه عصبی مرکزی است که درون کانال نخاعی، قرار دارد.
به لحاظ علمی، باید بدانیم، نخاع، در اعمال حسی، حرکتی و درک محرک های حسی محیطی، مثل گرما و سرما نقش دارد. آسیب به نخاع، می تواند منجر به ضعف حسی، حرکتی یا از دست دادن آن شود. لازم به ذکر است، ماده نخاع از مغز، تا انتهای مهره های پشتی، ادامه دارد.
قطع تمام نخاع، به این صورت است که اگر نخاع، از پس گردن، قطع شود، در این حالت، تمام اعضای بدن انسان، فلج می شود، اما فرد زنده می ماند. دیه نخاع، در ماده ۶۴۸ و ۶۴۹ قانون مجازات اسلامی، مشخص شده است.
ماده ۶۴۸- قطع نخاع دیه کامل و قطع جزئی از آن به نسبت مساحت عرض، دیه دارد.
ماده ۶۴۹- هرگاه قطع نخاع موجب عیب عضو دیگر شود، حسب مورد دیه یا ارش آن عضو بر دیه نخاع افزوده می شود.